Frans Timmermans wil de Europese Commissie gaan leiden. De huidige eerste vicevoorzitter van de Commissie maakte zijn kandidatuur bekend in Heerlen.
Het proces zal niet eenvoudig zijn voor Timmermans. De eerste ‘horde’ stapte zelf opzij: de huidige fractievoorzitter van de PvdA voor het europarlement, Paul Tang, wil een interne strijd in de partij voorkomen.
Vervolgens moet Timmermans ook nog de zogenoemde Spitzenkandidaat worden voor de EU-brede Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D).
Alle fracties kiezen een topkandidaat die in de aanloop naar de verkiezingen als boegbeeld fungeert.
Dit Spitzenkandidat-systeem is vijf jaar geleden door het Europees Parlement in het leven geroepen om te zorgen dat de benoeming op democratische wijze tot stand komt. Voorheen werd de nieuwe Commissie-voorzitter namelijk in achterkamertjes aangewezen door regeringsleiders.
Een Spitzenkandidat moet de steun hebben van negen partijen uit verschillende EU-lidstaten. Volgens Politico heeft Timmermans die steunbetuigingen al te pakken, waaronder die van de machtige Duitse SPD.
Binnen zijn partij wil ook de Slowaakse vicecommissaris Maroš Šefčovič een gooi doen, maar minder steun hebben dan Timmermans.
Hier een aantal tegenstrevers van Frans Timmermans om Jean-Claude Juncker op te volgen:
Maroš Šefčovič (S&D, Slowakije)
De Slowaakse Maroš Šefčovič (52) is nu een directe collega van Timmermans, aangezien hij ook vicevoorzitter is in de commissie-Juncker. Hij leidt ook het EU-terrein op het gebied van de Energie-unie, dat het energiebeleid van de 28 lidstaten op elkaar moet aansluiten en grensoverschrijdende energieprojecten mogelijk maakt.
Vorig maand maakte hij bekend dat hij zich kandidaat stelde. Daarbij merkte hij op dat Europa 'zich moet richten op gemeenschappelijke waarden'. "Om de integratiemotor te starten moeten we ophouden met spreken van noord, zuid, oost en west. We moeten af van het prikkeldraad in onze hoofden."
Manfred Weber (EVP, Duitsland)
De gedoodverfde kandidaat om Juncker op te volgen is Manfred Weber (46) uit Duitsland. Hij vertegenwoordigt de centrum-rechtse unie van vooral christendemocraten EVP, ook de fractie van Juncker. Momenteel is de EVP de grootste in het europarlement en Weber wil de Spitzenkandiaat worden.
Weber leidt deze groep en heeft zelf geen zitting in de Commissie. Dat speelt ook meteen tegen hem, want buiten Brussel en Beieren waar hij vandaan komt, is Weber nauwelijks bekend. Politico schreef een artikel met als veelzeggende kop 'Manfred Who?'.
Hij heeft nog nooit een uitvoerende rol gehad in zijn politieke loopbaan, maar geniet wel de steun van bondskanselier Angela Merkel. Weber draaide dat zelf om tot een voordeel: "De EU wordt bezien als te bureaucratisch en elitair. Ik wil Europa teruggeven aan de mensen. Ik zie mezelf in de eerste plaats als vertegenwoordiger van de mensen."
Alexander Stubb (EVP, Finland)
De goedlachse amateuratleet Alexander Stubb (50) uit Finland daagt Weber uit. Stubb heeft een indrukwekkende staat van dienst. In achtereenvolgende kabinetten in Finland was hij minister van Buitenlandse Zaken, Financiën en één jaar premier.
De eurofiele Stubb spreekt naast Fins en Engels ook Zweeds (zoals bijna alle Finnen), Duits en Frans. Momenteel werkt hij als de vicevoorzitter van de Europese Investeringsbank. Hij is goede vrienden met landgenoot Jyrki Katainen die als vicevoorzitter deel uitmaakte van de Commissie Juncker.
Via Twitter houdt Stubb zijn volgers strak op de hoogte van zijn sportprestaties, aangezien hij een fervent triatlon-deelnemer is. "Ik wil de Salvinisatie van Europa voorkomen", zei hij bij zijn aankondiging en daarmee refererend aan de radicale Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken Matteo Salvini.
De EVP houdt zijn congres begin november in Helsinki: een thuiswedstrijd voor Stubb dus. Andere kandidaten zijn de Duitse minister van Energie Peter Altmaier en mogelijk ook de kundige voormalige eurocommissaris Kristalina Georgieva. EU-Brexitonderhandelaar Michel Barnier heeft zichzelf uitgesloten van deelname.
Margrethe Vestager (ALDE, Denemarken)
Wordt het niet eens tijd dat een vrouw de Europese Commissie gaat leiden? De Deense Margrethe Vestager (50) steelt momenteel de show als eurocommissaris die belastingontduiking en concurrentiezaken onder handen neemt. Ze deelde miljardenboetes uit aan grote bedrijven en zet zichzelf neer als een vrouw van principes.
Vestager maakt deel uit van de ALDE-fractie in het europarlement, waarbinnen ook de VVD en D66 vanuit Nederland vertegenwoordigd zijn. In Denemarken is deze partij echter niet aan de macht.
Vestager bekritiseerde het systeem van de Spitzenkandaten, omdat alleen kiezers in het land waar die kandidaat vandaan komt op een potentiële kandidaat kunnen stemmen. Ze heeft zichzelf formeel niet kandidaat gesteld, maar haar naam zingt wel nadrukkelijk rond. De kans dat ALDE de verkiezingen wint, lijkt echter klein.
Guy Verhofstadt (ALDE, België)
De EU-veteraan die eigenlijk al jaren commissaris wil zijn: oud-premier van België Guy Verhofstadt (65) kan als ALDE-voorman niet anders dan een gooi doen.
Hij loopt inmiddels al sinds 2009 rond in Brussel, toen hij binnenkwam als europarlementariër. De federalist was in 2014 al een kandidaat om toenmalig Commissievoorzitter Jose Manuel Barroso op te volgen, maar beet toen in het stof omdat de EVP als grootste partij uit de verkiezingen kwam.
De inzet van Verhofstadt staat of valt grotendeels met de steun van de Franse president Emmanuel Macron. Gaat hij zijn nieuwe partij En Marche! verbinden aan ALDE? Het lijkt van niet, maar Verhofstadt zet als zijn humor en drama in om die alliantie van de grond te krijgen.